Cechą charakterystyczną współczesnego stanu demograficznego Europy jest fakt, iż społeczeństwa się starzeją. Oznacza to w prostym przełożeniu, że obecnie rodzi się zbyt mało dzieci, a jednocześnie wydłuża się długość życia ludzi. W kontrze do tych danych stoją inne, mniej optymistyczne. Bowiem z badań przeprowadzonych na osobach starszych w wieku 65-79 lat wynika, że aż 42% osób ma nadwagę, z czego 33% stanowi otyłość. Z drugiej zaś strony istnieje ogromny odsetek seniorów charakteryzujący się dość znacznym niedożywieniem białkowo-energetycznym. W związku z wciąż zwiększającą się liczbą osób w starszym wieku, kwestie żywieniowe i zdrowotne stają się jeszcze bardziej istotne. Warto zaznaczyć, iż jak już udowodniono dietoprofilaktyka i dietoterapia niektórych schorzeń wydłuża liczbę w zdrowiu, a także wspomaga i znacznie skraca czas leczenia. Zwrócenie się w stronę żywienia osób starszych jest aspektem istotnym, by uniknąć chorób, a także jak najdłużej utrzymać dobrą kondycję.
Poznaj: szeroki wybór wysokiej jakości produktów i akcesoriów niezbędnych do praktyki stomatologicznej.
Na samym początku należy uzmysłowić sobie, że prawidłowo dobrana dieta musi uwzględniać całą specyfikę starzenia się organizmu i wszystkie idące za tym skutki i niedomagania. Okres starości polega na stopniowej inwolucji każdej funkcji naszego organizmu. Ten etap nie omija niestety także układu pokarmowego, a zmiany te w znaczący sposób zmieniają przyzwyczajenia i nawyki żywieniowe osoby starszej. Po 65 roku życia znacząco zwiększa się tempo apoptozy, czyli zaprogramowanej śmierci komórki, natomiast mniej efektywnie następuje mitoza, czyli podziały komórkowe. Wraz z wiekiem zmniejsza się więc ogólna liczba nowych, zdrowych komórek będących w stanie na prawidłowym poziomie utrzymywać proces przemian i metabolizmu w naszym organizmie. Do tzw. starczych zmian inwolucyjnych zaliczamy np. zmniejszenie wydzielania śliny, wypadanie zębów, zwolnienie motoryki jelit w tym całego pasażu jelitowego, a także zmniejszenie wydzielania soków trawiennych. Ogół tych innych zmian powoduje, że zwyczajowa dieta powinna być nieco zmodyfikowana, by w pełni zaspokoić zapotrzebowanie żywieniowe, a także usprawnić proces trawienia i wchłaniania, który już na wstępie jest upośledzony. Warto także uwzględnić przyplątujące się wraz z wiekiem choroby, które często mają podłoże dietozależne.
Jak powinna wyglądać prawidłowa dieta seniora?
Dieta dla osoby starszej winna być układana starannie i indywidualnie. Ma ona na celu zaspokojenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych i zapotrzebowania energetycznego. Dlatego też powinna charakteryzować się cechami diety zbilansowanej. Ze względu na znaczny niedobór energetyczno-białkowy w tej grupie, należy skrupulatnie dobrać ilość energii i odpowiednią podaż pełnowartościowego białka. Jest to swego rodzaju priorytet. Prawidłową wartość kaloryczną, a zarazem odżywczą zapewnią nam pełnoziarniste produkty zbożowe, czyli grube kasze (gryczana, pęczak), ryż brązowy, razowe pieczywo na zakwasie, a także nasiona (pestki dyni, słonecznika). Nie można zapomnieć także o ziemniakach, które ugotowane w wodzie są niezwykle zdrowe, a w populacji polskiej stanowią także źródło witaminy C.
Kolejną pozycją, jaką musimy uwzględnić w codziennym jadłospisie jest nabiał. Dieta powinna obfitować w niskotłuszczowe i naturalne produkty mleczne: mleko, jogurty, kefiry, maślanki i twarogi. U osób starszym obserwuje się zwiększoną zachorowalność na osteoporozę i wynikające z niej ryzyko złamań. Nabiał natomiast jest świetnym źródłem dobrze przyswajalnego wapnia i witamin z grupy B, biorących udział w metabolizmie kostnym. Taką samą funkcję spełnia mięso. Rekomenduje się niskotłuszczowy drób, czyli mięso z indyka i kurczaka bez skóry, a także cielęcinę, królika, chudy schab wieprzowy. Raz w tygodniu dozwolona jest chuda wołowina, która jest świetnym źródłem żelaza hemowego. Maksymalna liczba jaj, jaką poleca się w żywieniu seniorów to 2-3 sztuki tygodniowo, ze względu na zwiększone występowanie chorób układu krążenia w tej grupie.
Ryby to dość kontrowersyjny temat w żywieniu osób starszych, gdyż ich cena rynkowa jest niebagatelnie wysoka w porównaniu do średnich wysokości rent i emerytur, dlatego tez pomimo, iż rekomenduje się spożywanie 2 porcji ryb o masie 200 g każda, to jednak część dietetyków pozwala na przyjmowanie prozdrowotnych kwasów omega-3 z suplementów.
W odpowiednio zbilansowanej diecie nie można zapominać także o codziennym spożywaniu warzyw i owoców, które w diecie osób starszych stanowią źródło witamin oksydacyjnych i błonnika pokarmowego. Przyspieszają pasaż jelitowy, a tym samym zapobiegają dość popularnym zaparciom. Jeśli mowa o błonniku, to także warto zadbać o prawidłową podaż płynów. Osoby starsze powinny wypijać około 2 litrów płynów na dobę, wliczając w to zarówno wodę pochodzącą z posiłków i potraw, jak i tę wypijaną w ciągu dnia. Tak skonstruowana dieta obfitująca dodatkowo w łatwostrawne techniki przygotowywania potraw (gotowanie w wodzie, na parze, pieczenie lub duszenie bez obsmażania) stanowi absolutne minimum prawidłowego żywienia seniorów i warunkuje utrzymanie zdrowia przez długi czas.
Jan Zdrowotny, jest naszym specjalistą od różnych informacji medycznych, jest postacią wybitną w swojej dziedzinie. Jego głęboka wiedza i doświadczenie w medycynie czynią go cenionym ekspertem, zarówno wśród pacjentów, jak i kolegów z branży. Zdrowotny jest znany z umiejętności przekazywania skomplikowanych informacji medycznych w sposób zrozumiały dla szerokiej publiczności, co przyczynia się do lepszego zrozumienia i świadomości zdrowotnej w społeczeństwie. Jego praca ma istotny wpływ na poprawę jakości opieki zdrowotnej oraz edukację pacjentów w zakresie różnych zagadnień medycznych.